टायफाईड

टायफाईड कशामुळे होतो ?

या आजाराचा प्रसार दूषित अन्न किंवा पाण्यामुळे होतो. अस्वच्छ वातावरणात एस. टायफि हा जीवाणू विकसित होतो आणि उघड्या अन्नाला किंवा पाण्याला तो दूषित करतो. दूषित अन्नपदार्थ खाल्ल्यामुळे किंवा पाणी प्यायल्यामुळे जीवाणूचा प्रादुर्भाव होऊन टायफॉइडची लागण होते.

मुलांना टायफॉइड झाल्यास ही आहेत त्याची कारणे, लक्षणे आणि उपचार!

टायफॉइड हा आजार पावसाळ्याच्या दिवसात आपले डोके वर काढतो. सध्या पावसाळ्याचे दिवस सुरु असल्याने तुम्ही तुमची आणि खासकरून घरातील लहान मुलांची जास्त काळजी घ्यायला हवी. कारण या काळात टायफॉइड हा लहान मुलांमध्ये वेगाने पसरत असल्याचे दिसून येत आहे. साल्मोनेला टाइफी नावाच्या विषाणूमुळे टायफॉइड हा आजार पसरतो. दुषित पाणी वा दुषित अन्न शरीरात गेल्याने टायफॉइड शरीराला विळखा घालतो. यावर वेळीच उपचार झाले नाही तर जीव सुद्धा जाऊ शकतो.

म्हणूनच जाणकार सुद्धा या आजाराचा समावेश अतिगंभीर आजारांपैकी एक म्हणून करतात. म्हणून टायफॉइडची लक्षणे दिसल्यास त्वरित त्यावर उपचार करणे गरजेचे ठरते आणि यासाठी टायफॉइडची लक्षणे सुद्धा माहित असायला हवीत. आज आम्ही तुम्हाला या लेखामधून त्याचं टायफॉइडची काही महत्त्वाची लक्षणे सांगणार आहोत जी तुम्हाला माहित असतील तर तुम्ही वेळीच त्यावर उपचार करू शकता.

टायफॉइडचा प्रभाव – 

ताप वाढल्यास हे तापमान 104 पर्यंत सुद्धा पोहचू शकते. यामुळेच मुलाच्या शरीरात वेदना आणि कमजोरी जाणवते. सामान्यत: टायफॉइड हा 4 ते 6 आठवड्यांत पूर्णपणे ठीक होतो. परंतु या गोष्टींची काळजी घ्यायला हवी की लक्षणे दिसू लागल्यावर आणि टायफॉइड असल्याचे सिद्ध झाल्यास लवकरात लवकर त्यावर उपचार करणे गरजेचे असते.

लहान मुलांमधील टायफॉइडची लक्षणे-

लहान मुलांमधील टायफॉइडचे महत्त्वाचे लक्षण म्हणजे खूप ताप येणे. सर्वप्रथम ताप हा अगदी हलका असतो पण हळूहळू हा ताप वाढत जातो आणि हीच अतिशय चिंतेची गोष्ट असते. तापासोबत मुलांमध्ये अतिसार, जुलाब यांसारखी लक्षणे दिसू शकतात. मुलांची भूक कमी झालेली असते. टायफॉइड झालेल्या मुलांन सतत थकवा जाणवतो. त्यांच्या शरीरावर गुलाबी रंगाचे डाग दिसतात खासकरून छातीच्या खालील भागामध्ये हा बदल दिसून येतो. वेळीच उपचार केले नाही आणि टायफॉइड वाढू लागला तर वजन झपाट्याने कमी होते.

डॉक्टरकडे कधी घेऊन जावे? 

मुळात टायफॉइडची लक्षणे दिसू लागल्यास जास्त वेळ न दवडता मुलाला डॉक्टरकडे वा हॉस्पिटलमध्ये घेऊन जावे. जोवर लक्षणे हलकी दिसतील तोवर घरगुती उपचार म्हणून पौष्टिक आहार देऊन त्याच्या शरीरातील उर्जा टिकवण्याचा प्रयत्न करावा. जर त्याचा सकारात्मक परिणाम झाल्यास टायफॉइड जाण्याची शक्यता असते. पण ही गोष्ट फार क्वचितच घडते. जर लक्षणे वाढत असल्याचे दिसल्यास वा घरगुती उपचारांचा काहीच परिणाम होत नाही असे दिसल्यास मात्र वेळ न घालवता त्वरीत वैद्यकीय उपचार घ्यावेत.

लक्षणे आणि चिन्हे हळूहळू उद्भवण्याची शक्यता असते, सहसा रोगाच्या संपर्कानंतर एक ते तीन आठवडे

टायफॉइडची लक्षणे

आजाराची सुरुवातीची लक्षणे –

चिन्हे आणि लक्षणांपैकी हे आहेत:

• ताप जो कमी सुरू होतो आणि हळूहळू वाढतो, शक्यतो 104.9 F. (40.5 C) पर्यंत पोहोचतो
• डोकेदुखी
• अशक्तपणा आणि थकवा
• स्नायू वेदना
• घाम येणे
• खोकला कोरडा आहे
• भूक कमी होणे आणि वजन कमी होणे
• पोटदुखी
• बद्धकोष्ठता किंवा अतिसार
• उतावळा
• पोट फुगणे

टायफॉइडचे जोखीम घटक

टायफॉइड होण्याची शक्यता खालीलप्रमाणे आहे –

• टायफॉइड ताप प्रचलित असलेल्या ठिकाणी काम करणे किंवा भेट देणे
• क्लिनिकल मायक्रोबायोलॉजिस्ट म्हणून, तुम्ही साल्मोनेला टायफी बॅक्टेरियाचा सामना करत असाल.
• टायफॉइड ताप असलेल्या किंवा अलीकडे पीडित असलेल्या व्यक्तीशी जवळचा संपर्क साधा.
• सांडपाणी-दूषित पाणी प्या ज्यामध्ये साल्मोनेला टायफीचा समावेश आहे

निदान

टायफॉइडच्या निदानासाठी खालील घटकांचा विचार केला जातो-

वैद्यकीय आणि प्रवास इतिहास

तुमची लक्षणे आणि वैद्यकीय आणि प्रवासाच्या इतिहासावर आधारित, तुमच्या डॉक्टरांना विषमज्वराचा संशय असण्याची शक्यता आहे. निदानाची पुष्टी करण्यासाठी साल्मोनेला टायफी सामान्यत: तुमच्या रक्ताच्या, शरीरातील इतर द्रवपदार्थ किंवा ऊतकांच्या संस्कृतीत ओळखला जातो.

शारीरिक द्रव किंवा ऊतक संस्कृती

टायफॉइडचा प्रतिबंध

स्वच्छ पिण्याचे पाणी, चांगली स्वच्छता आणि पुरेशी वैद्यकीय काळजी घेऊन विषमज्वर टाळता येतो आणि नियंत्रित करता येतो. दुर्दैवाने, अनेक अविकसित देशांमध्ये, ही उद्दिष्टे साध्य करणे आव्हानात्मक असू शकते. परिणामी, टायफॉइड रोग टाळण्यासाठी लसीकरण हे सर्वात प्रभावी धोरण आहे. टायफॉइडचा गंभीर धोका असलेल्या ठिकाणी तुम्ही राहता किंवा जाण्याची योजना आखत असाल, तर तुम्हाला लसीकरण करून घ्यावे.

लस

या लसी तीन वर्षांपर्यंत टायफॉइडपासून काही संरक्षण देतात. तुम्ही पूर्णपणे लसीकरण केले असले तरीही अतिरिक्त स्वच्छता आणि अन्न आणि पाण्याची खबरदारी घेणे खूप महत्वाचे आहे, कारण यापैकी कोणतीही लस 100% संरक्षण देत नाही.

• हात धुतले पाहिजेत
• प्रक्रिया न केलेले पाणी पिणे टाळावे
• कच्ची फळे आणि भाज्या टाळल्या पाहिजेत
• ताजे आणि गरम जेवण निवडा
• निर्देशानुसार प्रतिजैविक घ्या
• अन्नाला स्पर्श करणे टाळा

इतरांसाठी अन्न तयार करण्यापूर्वी तुम्ही यापुढे संसर्गजन्य नसल्याची खात्री तुमच्या डॉक्टरांनी करेपर्यंत प्रतीक्षा करा. तुम्‍हाला यापुढे टायफॉइडचे जीवाणू कमी होत नसल्‍याची पुष्‍टी चाचण्‍यांतून होत नाही तोपर्यंत तुम्‍हाला अन्न सेवा व्‍यवसाय किंवा आरोग्य सेवा सुविधेमध्‍ये कामावर परत जाण्‍याची परवानगी दिली जाणार नाही.

जीवनशैली बदल आणि स्वत: ची काळजी

टायफॉइडचा सामना करण्यासाठी जीवनशैलीतील काही बदल आणि घरगुती उपायांचे अनुसरण करा –

• ताजे शिजवलेले अन्न खा.
• काय खावे आणि काय टाळावे याबद्दल आपल्या डॉक्टरांना विचारा.
• हायड्रेटेड राहण्यासाठी भरपूर पाणी आणि फळांचे रस प्या.
• पाणी उकळून प्या.
• बाहेरचे अन्न, कमी शिजलेले अन्न किंवा तेलकट अन्न टाळा.
• आपला परिसर स्वच्छ ठेवा.
• तुमची औषधे योग्य वेळी घ्या.

करा आणि करू नका

यफॉइडपासून बचाव करण्यासाठी काही गोष्टी करा आणि करू नका. या टिप्स फॉलो करा –

काय करावे	हे करु नका
घरी शिजवलेले अन्नच खा.	जंक फूड, तेलकट किंवा तळलेले अन्न खाऊ नका.
हायड्रेटेड राहण्यासाठी भरपूर पाणी प्या.	उरलेले अन्न किंवा थंड अन्न खाऊ नका.
चांगली स्वच्छता ठेवा, आपला परिसर स्वच्छ ठेवा.	थेट सूर्यप्रकाशात उभे राहू नका.
तुमची औषधे लिहून दिलेल्या वेळेपर्यंत घेणे सुरू ठेवा.	तुमचे औषध घेणे थांबवू नका.
काहीही खाण्यापूर्वी हात धुवा.	तुमच्या पचनसंस्थेला त्रास देणारे पदार्थ घेऊ नका.